زلزله ای که شامگاه روز یکشنبه با بزرگی 3/7 ریشتر جان تعداد زیادی از هموطنانمان را در غرب کشور و در استان های کرمانشاه کردستان و ایلام گرفت، بر اثر حرکت ابرگسل زاگرس بوقوع پیوست. این گسل از شمال بندر عباس تا ناحیه مریوان، در طول هزار و 350 کیلومتر امتداد دارد.گسل زاگرس اثر چشمگیری در لرزه خیزی ایران دارد و درحال حاضر به ویژه بخش شمال غربی آن فعالیت جوان داشته و لرزه خیزی تاریخی و ثبت شده دارد. دکتر مقیمی، رئیس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران که اعتقاد دارد به دلیل فشار 3 صفحه به فلات ایران ، کشور تبدیل به منطقه ای لرزه خیز شده، این طور می گوید که در حال حاضر هیچ نقطه از کشور مصون از زلزله نیست. رئیس دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران از تغییر رفتار گسل های زاگرس از زلزله های کم مقیاس به سمت زلزله های بزرگ مقیاس خبر می دهد. موضوعی که دکتر «خلیل سرکاری نژاد» استاد تمام تکتونیک دانشگاه شیراز نیز تائید کرده و در گفتگو با «افسانه» می گوید: گسل های پی سنگی در قسمت بالا تا عمق 40 کیلومتر شکننده شده و در پائین حالت موم سان و فوم سان پیدا کرده اند؛ این یعنی فعل و انفعالات همراه با فشار اثر زلزله احتمالی را چند برابر می کند. «در این شرایط پوسته زمین در قسمت بالا حالتی شکنا و در قسمت پائین خمیری شکل شده و می تواند بدون وقوع زلزله ای شدید حرکت کند.» این گفته دکتر سرکاری نژاد درحالی است که او می گوید: در این شرایط برای حرکت زمین نیروی کمتری نیاز است و اثر زلزله مخرب تر خواهد بود. عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با تاکید بر اینکه گسل زاگرس از جمله گسل های پی سنگی بوده تاکید می کند که نمونه گسل های پی سنگیِ ابرگسل در فارس گسل های کازرون و سبزپوشان است. دکتر سرکاری نژاد با اشاره به اینکه کشور بر روی کمربند آلپ –هیمالیا واقع شده، خاطرنشان می کند که گسل زاگرس نیز بخشی از این کمربند است و وقوع زلزله هایی این چنین ممکن است در هر قسمت گسل زاگرس رخ دهد. احتمال وقوع زلزله ای مشابه در فارس این مقام دانشگاهی با تاکید بر اینکه وقوع زلزله ای مشابه زلزله سرپل ذهاب در فارس نیز محتمل است، یادآور می شود که هر لحظه احتمال وقوع چنین زلزله ای می رود اما اینکه چه زمانی اتفاق بیفتد مشخص نیست. استاد تمام تکتونیک دانشگاه شیراز، گسل زاگرس را همیشه فعال عنوان کرده و می گوید: تصور کنید جسمی را تحت فشار قرار دهیم آستانه تحمل آن تا جایی خواهد بود در یک لحظه ممکن است دچار شکست شود. دکتر سرکاری نژاد با اشاره به اینکه این گسل ها با یکدیگر نیز پیوند دارند تاکید می کند که در جریان زلزله های اخیر در کرماشاه، 3 لرزش در شیراز نیز احساس شد که این تائیدی بر پیوند گسل ها با یکدیگر است. استاد تمام تکتونیک و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه زمین دینامیک است و هیچ چیز در آن ثابت نیست، تاکید می کند که این عدم تعادل دلیلی است که هر زمان باید منتظر وقوع حوادثی از این دست باشیم؛ زلزله همیشه اتفاق افتاده و اتفاق خواهد افتاد. او با تائید اینکه زلزله اخیر در سرپل ذهاب مربوط به کوهزایی زاگرس است، اظهار می دارد: این مسیر گسلی در اواخر پرکامبرین و در اثر کوهزایی کاتانگایی شکل گرفته و از آن به بعد در شکل گیری حوزه زاگرس و در تغییرات ساختاری و رخساره ای طرفین خود موثر و کنترل کننده بوده است. دکتر سرکاری نژاد با تاکید مجدد بر اینکه احتمال وقوع زلزله در استان هر لحظه وجود دارد، چنین اظهار می دارد: بواسطه ابرگسل هایی که در استان داریم وقوع زلزله محتمل است و هیچ راه گریزی از آن نیست اما اینکه چه زمان رخ خواهد داد را نمی توان تعیین کرد. سوءمدیریت کلان در مواجه با زلزله دکتر سرکاری نژاد اعتقاد دارد که باید بدانیم چطور مدیریت کلان داشته باشیم، مسئله ای که متاسفانه ثابت شده در آن ناموفق هستیم. استاد تمام تکتونیک و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز می گوید: مسئولان ما در مدیریت حادثه ای در ابعاد بسیار کوچکتر مانند پلاسکو ناموفق عمل کردند به نظر می رسد در مواجه با حوادثی این چنین نیز نتوانند به خوبی ظاهر شوند.وی این فقدان مدیریت را فقدان برنامه بلند مدت در کشور عنوان کرده و یادآور می شود: متاسفانه اگر برنامه بلند مدت نیز باشد با تغییر مدیران بلند مرتبه به یکباره عوض خواهد شد. او با اشاره به اینکه موضوع مورد تاکید دیگر فقدان بودجه ای است که در این بخش احساس می شود، تصریح می دارد: برای مقاوم سازی واحدهای مسکونی در کشور اعتبار کافی وجود ندارد. دکتر سرکاری نژاد خسارات جانی وارد شده به منطقه سرپل ذهاب را ناشی از سوء مدیریت در مقاوم سازی سازه ها دانسته و ابراز امیدواری می کند که با تغییر نگرش ها رویکرد استفاده از زمین به روزتر شود و ایران تبدیل به کشوری شود که دیگر دغدغه زلزله را نداشته باشد، مشروط بر اینکه متناسب با رفتار زلزله بتوان مقاومت سازه ها را افزایش داد. مکانیسم خطرناک گسل قطر- کازرون کارشناسان ساز و کار زاگرس را راندگی- فشاری عنوان می کنند. مطالعات برووریکو (1971)، نشان می دهد که راندگی یک شکستگی تنها نیست، بلکه در حقیقت دو گسل دارای راندگی اصلی است که گاه با هم موازی بوده و گاه بر هم منطبق می شوند ولی گاهی نیز به طور قابل ملاحظه ای از یکدیگر دور می شوند. از نظر زمان پیدایش، دو گسل تا حدی با یکدیگر تفاوت دارند. گسل قدیمی تر که در جنوب غربی قرار دارد یک گسل معکوس کم شیب و مشخص کننده حد جنوب غربی ایران و زاگرس است. این گسل جابجایی افقی حدود 40 کیلومتردارد از سویی گسل جوانتر به سمت شمال شرقی شیبی زیاد دارد و یک گسل معکوس با زاویه نزدیک به قائم و با مؤلفه راستگرد است. مشاهدات زمین شناسی، حرکت راستگرد این گسل را تایید می کند و به احتمال همین حرکات، موجب جابجایی سنگ های تبخیری در زاگرس بوده است، به گونه ای که سنگ های مذکور که به طور عملی باید در حوضه تبخیری پرکامبرین در امتداد قطر- کازرون تشکیل یافته باشد. گسل منطبق بر گسل اصلی زاگرس را چالنکوو بزو (1974) به نام گسل اصلی عهد حاضر خوانده اندکه منطبق بر گسل قدیمی است، این گسل ساختاری تنها نیست بلکه زون باریکی از قطعات گسل منفرد و مجزا و به طور عمومی راستگرد است و طرح همپوشان دارد. گسل اصلی عهد حاضر، دارای فعالیت لرزه خیزی بالایی است و بسیاری زلزله های اخیر در امتداد آن صورت گرفته است و حرکات کواترنر این گسل از نوع امتداد لغز راستگرد است که با تغییر شکل رسوبات کواترنر همراه است.
گزارش «افسانه» از تغییر رفتار گسلهای زاگرس از زلزله های کممقیاس به سمت زلزلههای بزرگ/ فارس هم ابرگسل دارد
گزارش «افسانه» از تغییر رفتار گسلهای زاگرس از زلزله های کممقیاس به سمت زلزلههای بزرگ/ فارس هم ابرگسل دارد
summary-address :
latest News
The commemoration ceremony and awarding of the first Qotb al-Din Shirazi Scientific reward in the field of astronomy and astrophysics was held on the second day of the National Astronomy and Astrophysics Conference, hosted by Shiraz University. This...
For the first time in the country, the Astronomy Entrepreneurs Exhibition was hosted at Shiraz University. According to the public relations office of Shiraz University, the exhibition coincided with the 18th National Astronomy and Astrophysics...
During the second meeting of the "Iran-Iraq Science Week," cooperation agreements were signed between Shiraz University and various Iraqi universities. According to the public relations office of Shiraz University, during the second "Iran-Iraq...
Launching of the Second International Conference on Artificial Intelligence and Software Engineering
The Second International Conference on Artificial Intelligence and Software Engineering officially commenced on Tuesday, December 25, at Shiraz University. It intends to enhance practical and theoretical knowledge and facilitate information exchange...
According to the public relations office of Shiraz University, citing the Scientometrics Office of the Research and Technology Department of the university, based on a report by the Institute for Scientific and Technological Research of the Islamic...
Dr. Mehrdad Niakosari, the professor of the Department of Food Science and Technology at Shiraz University, has been recognized as a national outstanding researcher. According to the public relations office of Shiraz University, at the 25th Festival...
According to the public relations office of Shiraz University, a graduation celebration for 500 international students from across the country was held at Shiraz University. Approximately 500 international students from various academic...
According to the public relations office of Shiraz University, a ceremony to honor the outstanding researchers and technologists of Fars Province was held at Shiraz University, coinciding with Research and Technology Week. The ceremony took place on...
Achievements of Scientific Associations at Shiraz University in the 17th International Move Festival
Shiraz University excelled at the 17th International Festival of Student Scientific Achievements (Move), securing 13 awards through its student scientific associations and individual categories. According to the public relations office of Shiraz...
According to the public relations office of Shiraz University, the latest results from the QS Subject Rankings 2024 have revealed that Shiraz University has achieved rankings in three subject areas. - Petroleum Engineering: Ranked 51-100 -...
Twenty researchers from Shiraz University have been recognized as part of the top 1% most cited scholars globally for the year 2024. According to the public relations office of Shiraz University, this achievement is based on the report from the...
The University Radio, a collaborative program between Fars Radio and the public relations department of Shiraz University, has been officially founded. According to the public relations office of Shiraz University, the launch ceremony was attended by...