طاهره صفارزاده، شاعر و پژوهشگر و مترجم قرآن بود که با شعر «کودک قرن» به شهرت رسید. به مناسبت سالروز درگذشت طاهره صفارزاده؛ طاهره تکلم، شاعر آبان ها طاهره صفارزاده، شاعر و پژوهشگر و مترجم قرآن بود که با شعر «کودک قرن» به شهرت رسید. به گزارش ایمنا، طاهره صفارزاده شاعر آبان است، شاعری که آبانماه 1315 در سیرجان متولد شد و آبانماه 1388 نیز با زندگی دنیوی وداع کرد. طاهره در خانواده ای سرشناس و اهل فرهنگ و ادب به دنیا آمد، اما تنها 5 سال داشت که پدر و مادرش را از دست داد. خود او درباره این اتفاق می گوید: «پدرم مردی اهل علم و عرفان بود. پنج سال از تولدم نگذشته بود که پدرم، درویش، به دلیل بیماری حصبه و عدم تشخیص صحیح پزشک درگذشت. مرگ او مادرم را بسیار ناراحت کرد. مادرم که رباب نام داشت، زن زیبا و دانایی بود و هنوز چند صباحی از مرگ پدرم نگذشته بود که یکی از مقامات شهر از او خواستگاری کرد. مادر که علاقه زیادی به پدر داشت و ماه های آخر بارداری را می گذراند، مرگ ناگهانی پدر مصیبت بزرگی را برای او به ارمغان آورد. او در فراق پدر چنان بی قرار و ناآرام بود که زودتر از زمان موعود فرزندش را به دنیا آورد و خود به سوی پدر شتافت. مراسم هفت مادر در چهلمین روز درگذشت پدر برگزار شد». با مرگ پدر و مادر، طاهره و خواهر و برادرانش تحت کفالت مادربزرگ قرار گرفتند، مادربزرگی که چشم پزشک و شاعر بود و ذوق ادبی خود را به نوه کوچکش هم منتقل کرده بود. طاهره در کرمان به مدرسه رفت و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در این شهر سپری کرد. اولین شعری که او گفت در 13 سالگی بود و «بینوا و زمستان» نام داشت. استاد باستانی پاریزی که آن زمان دبیر دبیرستان بهمن یار بود پیشنهاد داد برای این شعر جایزه ای به طاهره بدهند و به همین دلیل رییس آموزش وپرورش استان یک جلد دیوان جامی به طاهره اهدا کرد. طاهره صفارزاده پس از اتمام تحصیلات متوسطه در آزمون ورودی دانشگاه در رشته های حقوق، زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات انگلیسی قبول شد، اما چون میان این رشته ها تردید داشت، استخاره کرد. نتیجه استخاره، انتخاب رشته زبان و ادبیات انگلیسی در دانشگاه شیراز بود. صفارزاده سال 1337 از دانشگاه فارغ التحصیل شد و در همان سال با دکتر محمدرضا جبارپور از دوستان برادرش ازدواج کرد، اما مدت کوتاهی بعد، زمانی که باردار بود، متوجه اعتیاد همسرش شد. تا این که پس از تولد علیرضا درخواست طلاق داد و به همراه پسر یک ساله اش به تهران آمد. صفارزاده درباره ادامه زندگی اش می گوید: «در همان زمان بورسیه ای سه ماهه برای گذراندن دوره ای در انگلستان دادند. در ابتدا ترک فرزندم برایم سخت بود. در آن دوران بعد از اتمام کار، تمام وقتم را با پسرم می گذراندم. وقتی بورسیه انگلستان تخصیص یافت، بسیاری از همکاران از انتخاب من تعجب کردند و برخی خوشحال بودند، اما نگرانی دوری از فرزندم مانع رفتنم بود. خواهرم که پسرم را مثل خود من در دامانش پرورش می داد، به من اطمینان داد که سه ماه زمان کوتاهی است و زود سپری می شود و گذراندن این دوره امکانات بیشتری را برای کودک به ارمغان می آورد و شرایط کاری بهتری مهیا می شود و در نتیجه زندگی راحت تر برای علیرضا فراهم می شود. بنابراین فرزندم را به خواهرم سپردم و مأموریت انگلستان را پذیرفتم. فراق و دوری از پسرم برایم بسیار سخت و طاقت فرسا بود. روزها مشغول بودم، اما به محض بازگشت به محل اقامتم، دوری از او بی قرارم می کرد. هنوز یک ماه از اقامتم نگذشته بود که یک روز جلال تلگرافی برایم فرستاد؛ نوشته بود باید هر چه سریع تر به ایران بازگردم. من بی خبر از همه جا، با ترس و نگرانی بازگشتم. خواهرم مرا در آغوش کشید، برادرهایم بهت زده به من زل زده بودند، بالاخره جلال شرح واقعه را بیان کرد و گفت علیرضا هنگام بازی با پسرخواهرم زمین می خورد و دست و پایش زخمی می شود؛ و او برای مراقبت بیشتر علیرضا را به درمانگاه می برد تا به او واکسن کزاز بزنند، اما با تزریق واکسن دچار خفگی می شود و در همان لحظه از دنیا می رود». تدریس اشعار صفارزاده به عنوان واحد درسی صفارزاده پس از درگذشت فرزندش برای ادامه تحصیل به انگلیس و سپس به آمریکا رفت و در دانشگاه آیووا به تحصیل پرداخت. او در این دانشگاه در گروه نویسندگان بین المللی پذیرفته شد و درجه استاد هنرهای زیبا را به دست آورد. صفارزاده دروس «شعر امروز جهان»، «نقد ادبی»، «نقد علمی ترجمه» و «سینمای مستند» را به عنوان دروس اصلی انتخاب کرد. سینما را نیز به عنوان هنر دوم برگزید و دو فیلم کوتاه ساخت. طاهره صفارزاده در این دوره، یعنی در سال 1968 کتاب چتر سرخ را که شامل شعرهای انگلیسی اش بود، به چاپ رساند. بسیاری از شعرهای این کتاب به زبان های مختلف ترجمه شدند و برخی از شعرهای او نیز در برخی کشورها به عنوان واحد درسی تدریس می شوند. حتی برخی از موسیقی دانان آلمانی و آمریکایی از جمله یوآخیم، و اشنایدر و دیوید فدرولف نیز شعرهای صفارزاده را دست مایه خلق آثار موسیقایی خود قرار دادند. صفارزاده پس از اتمام تحصیلاتش در آمریکا به ایران برگشت و درخواست تدریس داد، اما به دلیل فعالیت های سیاسی که داخل و خارج از ایران انجام می داد، مشکلاتی برای استخدام او وجود داشت. با وجود این، به دلیل کمبود استاد ترجمه در سال 1349 مقامات با استخدام او در دانشگاه ملی(شهید بهشتی فعلی) موافقت کردند. دکتر صفارزاده پایه گذار آموزش ترجمه به عنوان یک علم و برگزارکننده نخستین کارگاه «نقد عملی ترجمه» در دانشگاه های ایران محسوب می شود. او با هدف علمی سازی و سامان بخشی به ترجمه در ایران، با موافقت استادش به جای شرکت در کلاس به منظور تدوین یک روش جامع و کاربردی، با مراجعه به کتابخانه ها و کتابفروشی ها به مطالعه، یادداشت برداری و گردآوری نوشته ها، سخنرانی ها و عقاید صاحب نظران درباره روش ترجمه پرداخت و متد مورد نظر خود را پیدا کرد. براساس این مطالعات از ابتدای تدریس خود در ایران روشی مبنی بر شناخت و تطابق مفهومی، دستوری و ساختاری دو زبان مبدأ و مقصد ابداع کرد و این شیوه توسط بسیاری از همکاران او مورد استفاده قرار گرفت. طنین و انقلاب یکی از مشهورترین شعرهای صفارزاده شعر «طنین» بود که بسیار بحث برانگیز شد. سرانجام صفارزاده در سال 1355 از دانشگاه اخراج شد. او در این دوره تمام وقت خود را وقف خواندن تفاسیر و مطالعات قرآنی کرد. کتاب «سفر پنجم» او که دربرگیرنده اشعار مقاومت با مضامین دینی است، در سال 1356 برای نخستین بار چاپ شد و تنها در دو ماه، به سه چاپ با شمارگان 30 هزار رسید. طاهره صفارزاده پس از انقلاب از سوی همکاران خود در دانشگاه شهید بهشتی به عنوان رییس دانشگاه و نیز رییس دانشکده ادبیات انتخاب شد و همزمان با سرپرستی دانشکده ادبیات «طرح بازآموزی دبیران» را به اجرا درآورد. در سال 59 برخی گروه ها با تدریس زبان های خارجی در ایران مخالفت کردند، اما صفارزاده مقالاتی درباره ضرورت آموزش زبان های خارجی در رشته های علمی نوشت و به همین دلیل ستاد انقلاب فرهنگی از او برای برنامه ریزی زبان های خارجی دعوت کرد. او نیز طرحی ارایه داد که به تصویب ستاد انقلاب فرهنگی رسید و برای نخستین بار برای کلیه رشته های علمی دانشگاه ها، کتاب های زبان تخصصی به زبان های انگلیسی، فرانسه، آلمانی و روسی تألیف شد. تنها کسی که در آسیا برای ترجمه اصول علمی ارائه کرده است طاهره صفارزاده تئوری های مهمی در زمینه نقد ادبی، نقد ترجمه و ترجمه تخصصی ارایه کرده است. تئوری ترجمه تخصصی او که تأثیر آموختن رشته های مختلف علمی به سبب تمرکز ذهن بر روی واژگان تخصصی را نشان می دهد، به تأیید متخصصان مغز و اعصاب رسیده است. در فستیوال شعر آسیایی داکا در سال 1365 صفارزاده به عنوان یکی از 5 عضو بنیان گذار کمیته ترجمه آسیا برگزیده شد. رییس فستیوال درباره این انتخاب گفت : «ما معتقدیم که یک نفر در این سر دنیا از علم ترجمه حرف زده و اصولی عرضه کرده و آن یک نفر، خانم طاهره صفارزاده است. دریافت لقب خادم القرآن صفارزاده اما تنها در حوزه ترجمه زبان انگلیسی فعالیت نداشت. یکی از فعالیت های مهم صفارزاده در زمینه ترجمه قرآن است که سال ها در این حوزه فعالیت کرد و نتیجه آن ترجمه قرآن به نام «قرآن حکیم» بود. او در کتاب «ترجمه مفاهیم بنیادی قرآن مجید» به کشف یکی از کاستی های مهم ترجمه های فارسی و انگلیسی؛ یعنی عدم ایجاد ارتباط نام های خداوند (اسماء الحسنی) با آیات قرآن دست یافته است. به پیشنهاد صفارزاده درسی با عنوان «بررسی ترجمه های متون اسلامی «در برنامه درسی گنجانده شد که تدریس این واحد درسی موجب توجه او به اشکال های معادل یابی ترجمه های فارسی و انگلیسی قرآن مجید شد. این برخورد علمی باعث شد او قرآن را به دو زبان انگلیسی و فارسی ترجمه کند. کتاب قرآن حکیم حاصل 27 سال مطالعه قرآن مجید، آموختن زبان عربی و تحقیق و یادداشت برداری از تفاسیر و منابع قرآنی است که از رجوع به قرآن برای کاربرد در شعر شروع شد و با ترجمه آن به دو زبان پایان یافت. همین فعالیت ها بود که باعث شد صفارزاده در سال 1380 لقب «خادم القرآن» را دریافت کند شاعر مبارز و دانشمند مسلمان طاهره صفارزاده در ماه مارس 2006 هم زمان با برپایی جشن روز جهانی زن، از سوی سازمان نویسندگان آفریقا و آسیا به عنوان شاعر مبارز و زن نخبه و دانشمند مسلمان برگزیده شد. در بخشی از نامه این سازمان آمده است: «ازآن جاکه دکتر طاهره صفارزاده ـ شاعر و نویسنده برجسته ایرانی ـ مبارزی بزرگ و نمونه والای یک زن دانشمند و افتخارآفرین مسلمان است، این سازمان ایشان را به پاس سابقه طولانی مبارزه و کوشش های علمی گسترده به عنوان شخصیت برگزیده سال جاری انتخاب کرد.» شعری که در دوره پهلوی ممنوع الانتشار شد صفارزاده بیشتر با شعر «کودک قرن» در میان جامعه ادبی ایران شناخته شد. شعری که در آن به زندگی زنان مدرن و وضعیت بچه های این زنان اشاره شده بود. فرح این شعر را ممنوع الانتشار کرد چون آن را توهینی به زنان اشراف می دانست. در بخشی از شعر کودک قرن آمده است: «کودک این قرن هر شب در حصار خانه ای تنهاست پر نیاز از خواب، اما وحشتش از بستر آینده و فرداست شب چو خواب آید درون دیده او پرسد از خود «باز امشب مادرم کو؟ بانگ آرامی برآید: چشم بر هم نه که امشب مادرت اینجاست پشت یک میز، زیر پای دودهای تلخ سربی رنگ در میان شعله های خدعه و نیرنگ چهره اش لبریز از زنگار فکر برد فکر باخت، فکر پوچ، فکر هیچ، مانده در بن بست راهی تنگ... از هیاهوی شبان کام، آخرین دست، آخرین رقص، آخرین جام، آخرین دعوای ننگ و نام، کی رود در خواب راحت کودک این قرن نافرجام؟» طاهره صفارزاده 4 آبانماه 1388 درگذشت و در صحن امامزاده صالح تجریش بخاک سپرده شد.