رئیس دانشگاه شیراز گفت: تعداد دانشگاه‌ها به نسبت جمعیت کشور زیاد است و محدودکردن تعداد آن‌ها می‌تواند به افزایش بهره‌وری در آموزش عالی منجر شود.
دکتر محمد مؤذنی، رئیس دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در پاسخ به این سوال که با توجه به مشکلات بودجه‌ای آموزش عالی که وزیر علوم در مراسم آغاز سال تحصیلی بیان کردند، وضعیت بودجه‌ای دانشگاه شیراز اکنون به چه صورت است؟ گفت: به‌لحاظ بودجه، مشکلی که هم‌اکنون دانشگاه‌ها با آن مواجه هستند، این است که با توجه به افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها، زیرساخت‌ها به‌طور متناسب با تعداد دانشجویان توسعه نیافته‌اند. به عبارت دیگر، از نظر فضای کالبدی، امکانات آزمایشگاهی، رفاهی، ورزشی و فرهنگی به‌طور متناسب رشد لازم صورت نگرفته است؛
وی ادامه داد: اتفاق دیگری که رخ داده، افزایش تعداد دانشگاه‌های کوچک و بزرگ در بسیاری از شهرستان‌ها است. افزایش تعداد دانشگاه‌ها درحالی‌که سهم بودجه ثابت باقی مانده، منجر به کاهش اعتبارات تخصیص‌یافته به هریک از دانشگاه‌ها می‌شود و این موضوع به‌ویژه به دانشگاه‌های قدیمی و اصلی کشور آسیب می‌زند. به عبارت دیگر، اعتباری که در گذشته بین حدود بیست تا سی دانشگاه توزیع می‌شد، اکنون بین 130 تا 140 دانشگاه توزیع می‌شود، که شامل دانشگاه‌های دولتی است و این غیر از دانشگاه‌های غیرانتفاعی، آزاد، پیام نور، علمی کاربردی و فنی و حرفه‌ای است. در حال حاضر تعداد دانشگاه‌های دولتی به بیش از 130 رسیده است، درحالی‌که سهم آموزش عالی از بودجه همچنان حدود سه درصد بوده و این موضوع مشکلات را تشدید می‌کند.
دکتر مؤذنی در ادامه با اشاره به افزایش پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها گفت: در دانشگاه شیراز نیز مانند دیگر دانشگاه‌ها تعداد دانشجویان افزایش یافته و هم‌اکنون حدود ۱۷ تا ۱۸هزار دانشجو داریم. این تعداد در گذشته کمتر بوده و علت آن تأسیس رشته‌های جدید و پذیرش دانشجویان در این رشته‌ها است.
رئیس دانشگاه شیراز افزود: با راه‌اندازی رشته‌های جدید و استخدام اعضای هیئت‌علمی جدید در رشته‌های ایجاد شده، بار دانشگاه سنگین‌تر شده، از همین‌رو علی‌رغم افزایش سالانه‌ی بودجه، سهم کلی آموزش عالی از بودجه‌ی عمومی کشور همچنان ثابت مانده و عددی که به این بخش تخصیص می‌یابد، همانند گذشته است.
وی تصریح کرد: کسری بودجه اثرش را تقریبا در همه‌جا نشان می‌دهد از فرسودگی ساختمان‌ها و تأسیسات دانشگاه گرفته تا به‌روزنشدن تجهیزات آزمایشگاهی و تخصیص‌نیافتن اعتبار به پژوهش ازجمله گرنت‌های پژوهشی اعضای هیئت‌علمی و اعتبارات پایان‌نامه‌ها. درمجموع این مسئله هم تأثیرات منفی بر کیفیت پژوهش و هم آموزش دارد. واقعاً دستاوردهای علمی که کشور به‌دست آورده، تلاش همکاران ما و ناشی از کار جهادی با حداقل امکانات بوده است. اگر این امکانات به‌روز شود، یقیناً دستاوردهای علمی نیز چند برابر خواهد شد.
رئیس دانشگاه شیراز در پاسخ به این سوال که آیا حوزه‌ی ویژه‌ای وجود دارد که در آن‌ها مشکلات به‌طور خاص حادتر به نظر برسد؟ گفت: به‌طور کلی، نمی‌توان یک حوزه‌ی خاص را نام برد و گفت که وضعیت بحرانی‌تر است. به‌عنوان مثال، در بخش‌هایی که مواد مصرفی آن‌ها شامل مواد شیمیایی است، مانند رشته شیمی، به‌دلیل وابستگی به واردات این مواد و نوسانات قیمت ارز، مشکلات بیشتری وجود دارد. بنابراین، هرجایی‌که مواد مصرفی برای کارهای آموزشی و پژوهشی نیاز باشد، مشکلات جدی‌تری مشاهده می‌شود.
دکتر مؤذنی سپس به مسئله‌ی تأثیر تحریم‌ها پرداخت و گفت: تحریم‌ها به‌طور مستقیم بر ورود برخی تجهیزات علمی تأثیر گذاشته و همچنین در انتشار برخی دستاوردهای علمی محدودیت‌هایی ایجاد کرده است. به‌عنوان مثال، ممکن است مقالات برخی از همکاران ما به دلیل تحریم‌ها در ژورنال‌های بین‌المللی منتشر نشود.
لزوم افزایش بودجه آموزش عالی و ادغام دانشگاه‌ها
وی بیان کرد: ما در حد امکان، مشکلات دانشگاه را بارها به مسئولان وزارت علوم، مجلس شورای اسلامی و سازمان برنامه و بودجه منتقل کرده‌ایم. برخی کمک‌ها انجام شده، اما برای حل اساسی مشکلات مالی دانشگاه‌ها، دو نکته حائز اهمیت است؛ نخست سهم آموزش عالی از بودجه‌ی عمومی که از سه‌درصد باید به پنج‌درصد افزایش یابد و دوم تلاش جدی برای ساماندهی مراکز آموزش عالی که بایستی انجام شود.
دکتر مؤذنی افزود: این شامل ادغام دانشگاه‌های کوچک و کاهش تعداد آن‌هاست؛ زیرا تعداد فعلی دانشگاه‌ها برای جمعیت کشور زیاد است. رئیس‌جمهور محترم آقای دکتر پزشکیان نیز در جایی به معضل تعدد دانشگاه‌ها اشاره کرده بودند، به‌نظرم داشتن ۵۰ دانشگاه قوی و معتبر با امکانات روز، بهتر از داشتن ۶۰۰ یا ۷۰۰ دانشگاه با امکانات محدود است. مجموعه‌ی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور اکنون بیش از دوهزار واحد دانشگاهی شامل دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، دولتی، جامع علمی کاربردی، فنی‌حرفه‌ای و غیرانتفاعی است که این تعداد واقعاً ضرورت ندارد. محدودکردن تعداد دانشگاه‌ها می‌تواند به افزایش بهره‌وری منجر شود
