به‌گزارش روابط‌عمومی دانشگاه شیراز، چهاردهمین پیش‌نشست همایش بین‌المللی «حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی)»، با موضوع «بازخوانی مفهومی حقوق ملت و آزادی‌های عمومی در پرتو بینش تمدنی اسلامی-ایرانی»، صبح یکشنبه، ۴ خردادماه، به‌میزبانی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز، با همکاری پژوهشکده شورای نگهبان برگزار شد.
انقلاب اسلامی، الگویی نوین در مفهوم‌سازی آزادی ارائه داد
سرپرست دانشگاه شیراز در این نشست که در تالار حکمت دانشگاه ترتیب یافت؛ با بیان اینکه معتقد است «همایش حقوق ملت و آزادی‌های مشروع» طلیعه‌ای برای گفتمان‌سازی تمدنی است، گفت: چالش اصلی در جهان امروز، حفظ هویت توحیدی در برابر هجوم فرهنگ سکولار غرب است که خود را در سه سطح تهاجم نرم گفتمانی، تحریف مفاهیم بنیادین مانند حقوق بشر با تفسیرهای افراطی و ترویج فردگرایی رادیکال تحت عنوان آزادی‌های شخصی نشان می‌دهد.
دکتر علیرضا افشاری‌فر در پیش‌نشست همایش حقوق ملت و آزادی‌های مشروع در منظومه فکری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای (مدظله‌العالی) اظهار کرد: این رویداد علمی طلیعه‌ای برای گفتمان‌سازی تمدنی است و قرار است در این گردهمایی از منظری نو به یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم حیات اجتماعی یعنی «حقوق ملت و آزادی‌های مشروع» بپردازیم آن هم در شرایطی که گفتمان آزادی دچار بحران جدی معناشناختی است.
سرپرست دانشگاه شیراز ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به وقوع پیوست که جهان در میان دو الگوی متعارض لیبرالیستی و سوسیالیستی در نوسان بود؛ از یک سو انقلاب ۱۷۸۹ فرانسه با شعار آزادی فردی و از سوی دیگر انقلاب ۱۹۱۷ روسیه با تأکیداتی که بر عدالت جمعی داشت.
دکتر افشاری‌فر اضافه کرد: قوانین اساسی کشورهای مختلف که در قرن بیستم تدوین شد، نوعا بر اساس این دو ایدئولوژی به معرفی و تعیین حقوق و آزادی‌های عمومی پرداختند؛ اما قانون اساسی جمهوری اسلامی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های غنی ایرانی اسلامی مسیر جدیدی گشود که نه در دام فردگرایی افراطی می‌افتد و نه در چارچوب تنگ جمع‌گرایی سوسیالیستی محصور می‌شد.
او ادامه داد: انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) بهعنوان نقطۀ عطفی در تاریخ معاصر ایران کوشید تا با بازگشت به هستی شناختی توحیدی، آزادی را نه در تقابل با شریعت و دین بلکه در هماهنگی با آن و در دل آن تعریف کند؛ این نکتۀ ژرف معادلات رایج حقوق بشری را دگرگون کرد.
سرپرست دانشگاه شیراز گفت: با احیای مفهوم «امانت الهی» آزادی را نه حق مطلق که مسئولیتی تمدنی می‌داند؛ همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب در بیانیۀ گام دوم انقلاب تأکید کردند که تمدن نوین اسلامی، آزادی را نه در گسست از دین، بلکه در اتصال به ولایت الهی معنا می‌کند.
وی افزود: مسیر پرچالش است و امیدواریم این رویداد زمینه‌ساز همایشی بین‌المللی شود که برای برای نسل جوان، نه تنها تبیین‌گر نظری بلکه الهام‌بخش عملی در ساختن تمدنی نوین باشد؛ تمدنی که آزادی را در مثلث عدالت، عقلانیت و معنویت معنا می‌کند.
آزادی در نظام جمهوری اسلامی عامل رشد و تعالی جامعه است
دکتر عباسعلی کدخدایی، عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان هم در نشست «بازخوانی مفهومی حقوق ملت و آزادی‌های عمومی در پرتو بینش تمدنی اسلامی-ایرانی» در دانشگاه شیراز، اظهار داشت: در مراکز علمی داخلی و خارجی موضوعات علمی بسیاری درخصوص آزادی مطرح می‌شود که نیاز است که این موضوعات بیش‌از گذشته در جامعه تبیین شود و در اختیار نسل جوان جامعه قرار بگیرد.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان اضافه کرد: همایش آزادی‌ها و حقوق مشروع از منظر مقام معظم رهبری (دامت برکاته) از یک‌سال گذشته در جریان بوده و قرار است در روز ۱۲ آذر امسال همایش اصلی در تهران برگزار شود؛ این همایش یک ضرورت برای جامعه و نسل جوان بوده تا بتوان اندیشه‌های ژرف رهبری را در اختیار جامعه قرار داد.
به‌گفتۀ دکتر کدخدایی این همایش در تلاش است تا بخشی از اندیشه‌های والای مقام معظم رهبری (دامت برکاته) را تشریح کرده و در اختیار آحاد مختلف مردم جهان قرار دهد؛ چراکه مقام معظم رهبری یکی از اثرگذارترین و مهم‌ترین اندیشمندان جهان اسلام از گذشته تاکنون بوده است.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه بیان کرد: آزادی واژۀ مشترکی میان اندیشمندان جهان بوده و توصیف‌های مختلفی درخصوص آزادی بیان شده است؛ از این‌رو در تمامی شاخه‌های علوم اجتماعی مسئلۀ آزادی عاملی برای بیان دیدگاه‌های اندیشمندان است و اگر نگاه تاریخی به این موضوع داشته باشیم، می‌توان گفت آزادی یکی از مولفه‌های خلقت بشر است.
وی ادامه داد: در جوامع غربی نیز تعاریف مختلفی برای آزادی در نظر گرفته شده و اندیشمندان این بخش نیز از نگاه خود به مسئلۀ آزادی پرداخته‌اند. از این‌رو زمانی که مسئلۀ آزادی بیان می‌شود، باید توجه داشت آزادی در قالب توحید و بندگی الهی است یا آزادی در قالب آزادی‌های انسانی؟
رئیس پژوهشکدۀ شورای نگهبان عنوان کرد: آزادی زمانی مفهوم پیدا می‌کند که عاملی برای رشد و تعالی انسان باشد و تنها روشی که می‌تواند عامل این رشد و تعالی باشد، آزادی در قالب توحید و بندگی خداوند است.
دکتر کدخدایی گفت: آزادی زمانی دارای مفهوم است که بتواند عاملی برای رشد و تعالی جامعه باشد و مسئله آزادی در نظام جمهوری اسلامی به گونه‌ای در نظر گرفته شده که نه تنها ضایع‌کننده حقوق افراد جامعه نیست، بلکه عامل رشد و تعالی جامعه است.
وی با اشاره به نگاه به آزادی در جوامع مختلف تأکید کرد: آزادی از نگاه اندیشمندان غرب خود هدف است و اگر نگاه توحیدی به مسئله آزادی داشته باشیم درخواهیم یافت که آزادی نمی‌تواند هدف باشد؛ این درحالی است که آزادی بدون قید و شرط نیز قابل پذیرش نبوده؛ چراکه این موضوع می‌تواند حقوق دیگران را ضایع کند.
دکتر کدخدایی بیان کرد: آزادی خود هدف نیست؛ بلکه وسیله‌ای برای نیل به اهداف است و قطعا باید محدود به حدودی باشد که تبعیض به وجود نیاید و این حد عدالت است.
وی در پایان تأکید کرد: براساس قانون اساسی، آزادی یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران است و اصولی، چون اصل دوم و اصل سوم به این موضوع پرداخته‌اند.
در ادامۀ این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر محمدهادی صادقی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز و دکتر محمد جواهری، رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز بهعنوان سخنرانان علمی، در پیوند با مضوع بازخوانی مفهومی حقوق ملت و آزادی‌های عمومی در پرتو بینش تمدنی اسلامی-ایرانی سخنرانی کردند.
گزارش تصویری
