دکتر علی حمزه، مدیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز در گفت‌وگویی با روابط عمومی دانشگاه به ارائه‌ی گزارشی از اقدامات صورت‌گرفته ازسوی این مرکز، در دوران فراگیری بیماری کرونا پرداخت.
وی با بیان این مقدمه که پس از ظهور بیماری کرونا، نقش و اهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند آموزش بیشتر از همیشه دیده شد، اظهار داشت: ظهور بیماری کرونا این واقعیت را تداعی نمود که در سال‌های آینده با پیشرفت تکنولوژی و از میان برداشته‌شدن موانع زمانی و مکانی، باتوجه به مقرون به‌صرفه‌بودن هزینه و فواید بسیار فناوری اطلاعات و ارتباطات، آموزش مجازی در حجم زیادی در کنار آموزش حضوری به‌کار گرفته خواهد شد.
دکتر حمزه به شرح وظایف مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه اشاره کرد و گفت: مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات، دانشگاه وظیفه تأمین اینترنت و ارتباطات در کنار به‌کارگیری سامانه‌های نرم‌افزاری را به عهده دارد. ایجاد، توسعه و نگهداری شبکه‌ی کامپیوتری در سطح دانشگاه و ارائه‌ی خدمات فنی به کاربران سامانه‌ها از یک‌سو و برنامه‌ریزی برای توسعه‌ی فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه و حذف نقاط ضعف احتمالی همگام با توسعه‌ی دانشگاه از سوی دیگر از وظایف مهم این مدیریت است.
وی توضیح داد: پس از شروع بیماری کرونا همگام با استفاده‌ی گسترده از بسترهای موجود برای ارائه‌ی خدمات آموزشی به دانشجویان، این مدیریت همزمان اقدام به توسعه و بهبود زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه با بهره‌گیری از توان فنی کارشناسان خود نمود. گفتنی‌ست، استفاده از ظرفیت فنی موجود در مرکز فناوری، علاوه‌بر صرفه‌جویی مالی از طریق حذف قراردادهای موجود، موجب انجام بهتر و روان‌تر امور فنی کارشناسان این مرکز گردید. همچنین با رسوب دانش فنی در مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه، نیروی انسانی و بدنه‌ی کارشناسی این مرکز تقویت خواهد شد که درنهایت به عملکرد بهتر این حوزه از دانشگاه و رشد سرمایه‌های انسانی دانشگاه منجر خواهد شد.
مدیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادامه به خلاصه‌ای از برخی اقدامات صورت‌گرفته در این مرکز پرداخت و توضیح داد: مهم‌ترین چالش مراکز داده، مدیریت بهینه‌ی منابع سرورها است، با تکیه‌بر توان کارشناسان مرکز فناوری اطلاعات و پایش ماشین‌های مجازی نصب شده در مرکز داده‌ی دانشگاه، علی‌رغم رشد سرویس‌هایی چون کلاس‌های مجازی، سامانه‌ی جامع همایش‌ها و سامانه‌ی امتحانات، نزدیک به 40درصد منابع آزاد شد که علاوه‌بر صرفه‌جویی مالی، نیاز به خرید سرور در مرکز داده دانشگاه منتفی گردید. تهیه‌ی پشتیبانی از داده‌های مهم و حیاتی از اصول اولیه‌ی نگهداری مرکز داده است. در سال گذشته ساختار پشتیبان‌گیری جامع چندگانه، مبتنی‌بر دو تکنولوژی پشتیبان‌گیری از داده‌ها (File based backup) و پشتیبان‌گیری از ماشین‌های مجازی (VMbased backup) به‌صورت خودکار، طراحی و پیاده‌سازی شد. در این روش، پشتیبانی داده‌ها در بیش‌از یک نقطه در داخل دانشگاه شیراز و همچنین به‌صورت رمزگذاری شده در فضای ابری (Cloud Storage) در 3نقطه از کشور نگهداری می‌شود. در سامانه‌ی مانیتورینگ جدید دانشگاه فرآیند تهیه‌ی پشتیبانی از اطلاعات به‌صورت پیوسته رصد و پایش می‌شود.
وی گفت: در راستای اصلاح و ارتقاء زیرساخت‌های شبکه‌ی دانشگاه شیراز، اتاق ترانزیت اصلی دانشگاه واقع در ساختمان مدیریت، بهسازی شد. پس‌از تهیه‌ی نقشه‌ی شبکه، جمع‌آوری اطلاعات و طراحی، پروژه با بهترین استانداردها اجرا گردید. در این پروژه تعداد 420رشته فیبر نوری موجود در کمترین زمان به محل جدید منتقل و مستندسازی شد. با این کار بدون صرف هزینه برای ایجاد مسیر فیبر جدید بین مرکز فن‌آوری اطلاعات و پردیس ارم و فقط با بازطراحی، میزان پهنای باند بین این دو مرکز، به بیش‌از 40برابر افزایش یافت. همچنین مرکز موردنظر به سیستم سرمایش موازی، تابلو برق و ups استاندارد تجهیز شد.
دکتر حمزه به دیگر اقدامات انجام شده در راستای اصلاح و ارتقاء زیرساخت‌های شبکه و فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز نیز پرداخت و گفت: تهیه و نصب License فایروال‌های دانشگاه به‌صورت Life Time و به‌روزرسانی سیستم عامل (نرم‌افزاری) و باز طراحی ساختار آن‌ها برای حفاظت بیشتر در برابر حملات اینترنتی، بازطراحی و مرتب‌سازی تمامی اتصالات مرکز داده و اتاق ترانزیت مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، آرایش رک‌ها و مرتب‌سازی آن‌ها، لیبل‌گذاری رک‌ها و پورت‌ها و دستگاه‌ها، حذف لینک‌های اضافه و بلااستفاده، تهیه‌ی نقشه‌ی ارتباطی از زیرساخت‌های حیاتی و مستندسازی اطلاعات فنی، ارتقای سرعت ارتباطی بین تجهیزات اصلی زیرساخت شبکه به‌صورت Two Line Bounded به‌منظور اجرای High Availability ،Redundancy و Load Balancing به‌صورت خودکار و بدون صرف هزینه، تنظیم و پیکربندی تجهیزات حیاتی زیرساخت شبکه دانشگاه شیراز مستقر در مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات به‌صورت Redundant، راه‌اندازی مجدد ذخیره‌ساز اصلی دانشگاه و سایر تجهیزات وابسته به‌همت همکاران مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه، ایجاد بستر Redundant بین تمامی تجهیزات اکتیو اتاق ترانزیت، بازطراحی شبکه Logical مرکز داده‌ها، تهیه نقشه و تعیین مسیرهای ارتباط بین بخش‌ها و ساختمان‌های مختلف دانشگاه شیراز، به‌روزرسانی نرم‌افزاری روترها و تمام تجهیزات واحدها جهت ایمن‌سازی بهینه‌سازی عملکرد آن‌ها، راه‌اندازی سامانه Mail Server جدید دانشگاه ویژه استادان و کارکنان و دانشجویان، راه‌اندازی فضای ابری دانشگاه شیراز ویژه استادان، کارکنان و دانشجویان، راه‌اندازی سامانه LOG Server برای تجهیزات اکتیو شبکه، راه‌اندازی سامانه WSUS به‌منظور به‌روزرسانی محلی محصولات Microsoft، راه‌اندازی سرور Anti-Malware با قابلیت Endpoint Protection برای تمامی سرورها و کامپیوترهای کاربران، انتقال، نصب و راه‌اندازی سرورهای دانشکده‌ی آموزش‌های الکترونیکی از دانشکده‌ی علوم اجتماعی به مرکز فناوری اطلاعات دانشگاه، جمع‌آوری اطلاعات تجهیزات زیرساخت شبکه دانشکده‌ها و واحدها به‌منظور بهینه‌سازی زیرساخت، ازجمله‌ی این فعالیت هاست.
وی بیان کرد: در یک سال اخیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز در زمینه‌ی ارتقاء زیرساخت ارتباطی شبکه دانشگاه، با حداقل هزینه و با استفاده از فیبرهای موجود از ۱۰سال پیش، اقدام به افزایش پهنای باند و اصلاح مسیرهای شبکه ارتباطی دانشگاه نموده است که این امر موجب افزایش سرعت و بهبود عملکرد شبکه و حذف برخی از نقاط ضعف موجود شد. در این خصوص نیز می‌توان به اقداماتی همچون: تصحیح ساختار درگاه ورودی پهنای باند دانشگاه در راستای توزیع متوازن پهنای باند به شکلی که با قطع یک یا چند تأمین‌کننده، دسترسی به سامانه‌ها و اینترنت کاربران به‌صورت هوشمند و بدون دخالت انسانی از مسیرهای دیگر برقرار بماند؛ تصحیح، تجهیز و رفع عیب شبکه داخلی دانشکده مکانیک و همچنین افزایش پهنای باند بین مراکز به شرح: ۱.افزایش پهنای باند مرکز فناوری اطلاعات تا اتاق ترانزیت ساختمان مدیریت دانشگاه به بیش از 40 برابر (از 1G به 41G)؛ ۲. افزایش پهنای باند مرکز فناوری اطلاعات تا دانشکده مهندسی به ۱۰برابر (از 1G به10G)؛ ۳.افزایش پهنای باند مرکز فناوری اطلاعات تا دانشکده علوم چهارراه ادبیات به ۱۰برابر (از کمتر 1G به10G)؛ ۴.افزایش پهنای باند مرکز فناوری اطلاعات تا پردیس علوم به ۱۰برابر (از 1G به10G)؛ ۵. افزایش پهنای باند مرکز فناوری اطلاعات تا دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی به ۱۰برابر (از 1G به10G)؛ ۶.تخصیص ۳لینک مجزا برای امور دانشجویی و خوابگاه‌های دختران به ۳برابر (افزایش از 1G به 3G) اشاره کرد.
استاد هوش مصنوعی دانشگاه شیراز در ادامه با بیان اینکه لازمه‌ی مدیریت بهینه شبکه‌های کامپیوتری، داشتن اطلاعات دقیق و آنلاین از وضعیت تجهیزات ارتباطی، سرورها و سامانه‌های موجود است، گفت: در همین راستا در سال گذشته یکی از بزرگ‌ترین سیستم‌های مانیتورینگ جامع در کشور با بیش از ۹هزارحسگر و همچنین اتاق مانیتورینگ (NOC) با حداقل هزینه ممکن و فقط با تکیه بر تجارب کارشناسان دانشگاه، در مرکز فناوری اطالاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز راه‌اندازی گردید. با پایش آنلاین و رصد تمامی سامانه‌ها توسط کارشناسان این مرکز، مشکلات احتمالی، پیش از گزارش کاربران، شناسایی و مرتفع می‌شود که موجب سرویس‌دهی مناسب سامانه‌ها شده است. از سوی دیگر با تکیه‌بر اطلاعات به‌دست آمده از این سامانه، بسیاری از نقاط گلوگاهی شناسایی شده و ساختارهای موجود شبکه باز طراحی و با حداقل هزینه بهینه‌سازی گردیده است.
به‌گفته‌ی مدیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز، این مرکز از مهرماه 1399، با بازطراحی ساختار برگزاری کلاس‌های مجازی بر‌اساس تکیه‌بر توان علمی کارشناسان خود، بدون بهره‌گیری از خدمات شرکت‌های خصوصی، سرویس برگزاری کلاس‌های مجازی و آزمون‌های آنلاین را ارائه نمود. علاوه‌بر این، توانست به 9مرکز دانشگاهی دیگر نیز این سرویس‌ها را ارائه دهد. بیش از 170هزار کلاس معادل یک‌میلیون چهارصدساعت درس و بیش‌از سیصدهزار آزمون آنلاین در یک سال گذشته برگزار شده است. همچنین با آغاز فراگیری بیماری کرونا، یک سرور اختصاصی برای برگزاری همایش‌ها، رویدادها، جلسات و اتاق‌های مجازی ویژه‌ی هر استاد راه‌اندازی شد.
وی اضافه کرد: با حذف قراردادهای مشاوره فنی و سایر قراردادهای وابسته، همچنین حذف قرارداد ارائه خدمات کلاس آنلاین و قرارداد ارائه‌ی خدمات آزمون آنلاین و ارائه‌ی این خدمات توسط نیروهای متخصص دانشگاه شیراز به بخش‌های مختلف دانشگاه صرفه‌جویی بالایی صورت پذیرفت. در این راستا نیز می‌توان از ارائه‌ی خدمات مجازی همچون: ۱. اتاق مجازی استادان دانشگاه، ۲.مجتمع آموزشی دانشگاه بالغ‌بر ۲هزار دانش‌آموز، ۳.دانشکده آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه، ۴.مرکز آموزش‌های زبان دانشگاه، ۵.مرکز آزفا دانشگاه، مرکز مشاوره دانشگاه، ۶.اتاق مجازی ویژه‌ی دانشکده‌های دانشگاه به‌منظور برگزاری جلسات، ۷.دوره‌های آموزشی کارکنان دانشگاه، و ۸.دوره‌های آموزشی معاونت فرهنگی و امور دانشجویی دانشگاه شیراز نام برد.
وی اضافه کرد: علاوه‌بر این حذف قراردادهای مختلف و ارائه‌ی خدمات به دیگر مراکز و دانشگاه‌های استان با تکیه‌بر توان موجود، موجب تبدیل شدن یک فرآیند هزینه‌بر به فرآیند درآمدزا برای دانشگاه گردیده است که از آن جمله می‌توان به ارائه‌ی خدمات به دانشگاه‌های اقلید، آباده، سلمان فارسی کازرون و مجتمع آموزشی دکتر حسابی اشاره کرد.
مدیر مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز در پایان با بیان اینکه پاسخگویی به موقع و صحیح به درخواست‌های کاربران از اصول مهم مشتری مداری در هر سازمان است، توضیح داد: در این زمینه، ساختار مرکز تماس موجود در مرکز فناوری اطلاعات دانشگاه به‌منظور بهبود فرآیندها بازطراحی شده است. در کنار این مرکز تماس، سامانه Ticketing نیز در مهرماه۱۳۹۹راه‌اندازی گردید. نیروهای متخصص پشتیبان، در تمام روزهای هفته و ایام تعطیل، از ساعت ۷:۳۰ تا۱۹:۳۰ پاسخگوی درخواست‌های تلفنی و سامانه Ticketing هستند. گفتنی‌ست میانگین زمان پاسخگویی به درخواست‌ها کمتر از ۲۴ساعت بوده است. در طول یک‌سال اخیر، بیش از ۱۳هزار Ticket ثبت و ۴۳،۸۰۰ تماس تلفنی پاسخ داده شده است.
برای مشاهده‌ی مجموعه کلیپ‌های مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه شیراز اینجا را کلیک کنید.
