آیین بزرگداشت و اعطای نخستین جایزه علمی قطب‌الدین شیرازی در حوزه نجوم و اخترفیزیک، همزمان با دومین روز از همایش همایش ملی نجوم و اخترفیزیک، به میزبانی دانشگاه شیراز برگزار شد.
در این رویداد که بعدازظهر چهارشنبه، ۱۷ بهمن‌ماه، در سالن اجتماعات هتل همای شیراز با حضور جمعی از مسؤولان ملی و استانی، دانشگاهیان، منجمان و فیزیکدانان ایرانی و خارجی ترتیب یافت، از کتاب «تحفه‌الشاهیه» اثر نفیس علامه قطب‌الدین شیرازی رونمایی و از مقام علمی «پرفسور یوسف ثبوتی»، چهره ماندگار فیزیک ایران و استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز تقدیر شد. همچنین، نخستین جایزه علمی قطب‌الدین شیرازی، به «دکتر سهراب راهوار»، استاد فیزیک و عضو گروه کیهان‌شناسی دانشگاه صنعتی شریف تعلق گرفت.
اثرگذاری علم نجوم در تغییر تفکر بشر
رئیس انجمن نجوم ایران در این مراسم اظهار کرد: شاید کمتر علمی را سراغ داشته باشیم که در تغییر تفکر بشر تأثیرگذار بوده باشد. اگر زمانی به کروی‌بودن زمین پی بردیم، به‌دلیل تلاش‌هایی بوده که برای شناخت آسمان صورت گرفته است.
دکتر معین مصلح ادامه داد: آنجا که تفکر بشر به‌شکل دنیای مدرن علم حرفه‌ای درمی‌آید، علم نجوم دخیل بوده است. گالیله با اختراع تلسکوپ، تفکر جهان را عوض می‌کند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه شیراز افزود: کشفیات جدید در دنیای معاصر، دسترسی به یک کیهان بی‌انتها را میسر می‌کند، اما تفکر بشری به‌سبب وجود علم نجوم بارها تغییر پیدا کرد. بخشی از مسیری که بشر دوست دارد به آن پی ببرد، مسیر تغییر و تحولاتی‌ست که رخ داده است.
وی با بیان اینکه برای کشف مسیر می‌توان افراد مختلف را از حوزه‌های متفاوت در کنار هم نشاند، گفت: ترویج علم، بخشی از کار انجمن نجوم ایران است و این برنامه نیز باهمین هدف شکل گرفته است.
رئیس رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز با تصریح اینکه تمام کلان‌شهرها موضوع ایجاد و به‌روزکردن فرهنگسرای نجوم را پیگیری می‌کنند، افزود: شهرداری شیراز در کنار یک نهاد علمی، دانشگاه شیراز، جایزه‌ای را به نام علامه قطب‌الدین شیرازی با هدف فرهنگ‌سازی در زمینه معرفی بزرگان و مشاهیر و تشویق افراد و حمایت از فعالیت‌های پژوهشی تعریف کرد که امیدواریم شاهد نتایج مثبت آن باشیم.
دکتر محمد موذنی، رئیس دانشگاه شیراز نیز در این مراسم اظهار کرد: سرمایه‌گذاری در حوزه علم، دانش و معرفت می‌تواند زمینه‌ساز رشد، ابداع و نوآوری باشد.
پیوند مبارک مدیریت شهری با نهادهای علمی برای انجام فعالیت‌های فرهنگی
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز نیز در این مراسم با اشاره به اینکه شهرداری شیراز به دلایل مختلف به حوزه نجوم و جایزه علمی قطب‌الدین وارد شد، گفت: پیوند مدیریت شهری با حوزه‌های علمی مانند دانشگاه شیراز ازجمله این دلایل است.
مهندس محمدعلی چوبینی برخی از فعالیت‌ها و دستاوردهای حوزه فرهنگی شهرداری شیراز را برشمرد و گفت: امسال جایزه ملی ادبیات کودک را نیز با همکاری مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز برگزار کردیم. در حوزه اجتماعی نیز در حاشیه شهر با همکاری جهاد دانشگاهی مباحث مشاوره و روان‌شناسی را دنبال می‌کنیم. تمام این دستاوردها نشان می‌دهد که مدیریت شهری توجه ویژه‌ای به حوزه علمی و اجتماعی دارد.
وی با اشاره به اینکه به‌وسیله علم نجوم می‌توان بین نسل‌ها پیوند ایجاد کرد، گفت: نکته دوم توجه ویژه به حوزه نجوم است. کودکان، نوجوانان و جوانان به این حوزه علاقه ویژه نشان می‌دهند و اینجاست که می‌توانیم خداشناسی را به فرزندانمان آموزش دهیم.
مهندس چوبینی پرداختن به هویت شهر شیراز را هدف دیگر تشکیل این رویداد عنوان کرد و افزود: معتقدم آن‌چنان به فرصت‌های شهر شیراز نپرداخته‌ایم که این فرصت‌ها تبدیل به تهدید شده است، ظرفیت‌های بی‌نظیر این شهر زیر سایه بزرگانی همچون حافظ و سعدی فراموش شده‌اند. در شیراز ادبا و شعرای زیادی وجود دارد و نمونه آن قطب‌الدین شیرازی است اما به ابعاد شخصیتی، علمی و ادبی این عالم خصوصاً در حوزه نجوم کمتر پرداخته شده است.
رسیدگی به مقبره قطب‌الدین شیرازی در تبریز
شهردار شیراز نبز در همایش ملی نجوم و فیزیک گفت: تلاش می‌کنیم با سازمان یونسکو ارتباط برقرار کرده و داشته‌های شیراز مانند مجموعه تاریخی زندیه را ثبت جهانی کنیم.
دکتر محمدحسین اسدی ضمن قدردانی از همکاری علمی دانشگاه شبراز در برگزاری آیین بزرگداشت و اعطای نخستین جایزه علمی قطب‌الدین شیرازی، گفت: همان‌گونه که می‌دانید علامه قطب‌الدین شیرازی در تبریز دفن شده است، از همین‌رو بنا داریم در صورت امکان، مناسب‌بودن شرایط و قبول همکاری مسئولان در تبریز، به مقبره قطب‌الدین شیرازی رسیدگی ویژه داشته باشیم.
وی با بیان اینکه شهرداری شیراز در کنار تمام فعالیت‌های عمرانی به مسائل فرهنگی نیز توجه ویژه دارد، تصریح کرد: شهرداری شیراز و شورای
اسلامی شهر کار احیا و بازآفرینی مجموعه تاریخی زندیه را با تأمین اعتبار یک‌هزار میلیارد تومان آغاز کرده است.
دکتر اسدی، احیای میدان توپخانه و نقاره‌خانه را از دیگر اقدامات شهرداری شیراز مطرح کرد و افزود: تلاش می‌کنیم تا در نیمه اول سال آینده فاز اول پروژه زندیه را افتتاح کنیم.
وی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه شیراز به‌عنوان یک شهر کهن تاریخی، با فلاسفه و شعرای بزرگش شناخته می‌شود، گفت: پیشرفت امروز را مدیون بزرگانی هستیم که شالوده و بنیان‌های علمی را پی‌ریزی کردند، بنابراین باید قدر تاریخ، داشته‌ها و فرهنگ خود را بدانیم.
همچنین در این مراسم دکتر ابوالقاسم رحمانی و دکتر امیرمحمد گمینی سخنرانی علمی خود را درزمینه‌ی معرفی شخصیت، آثار و جایگاه علمی و اجتماعی علامه قطب‌الدین شیرازی ارائه دادند.
گفتنی است، کتاب تحفة‌الشاهیه که در مراسم بزرگداشت علامه قطب الدین شیرازی (634-710 ه.ق) از آن رونمایی شد، از نسخه برگردانِ نسخۀ خطی کتاب «التحفة الشاهیّة» که یکی از مهم‌ترین آثار علامه قطب‌الدین شیرازی در علم هیئت است است. این نسخۀ نفیس خطی که کتابت آن به سال 728 ه.ق بازمی‌گردد، در کتابخانۀ دانشگاه اصفهان به شمارۀ 219/2 نگهداری می‌شود. این کتاب با مقدمۀ پژوهشی دکتر ابوالقاسم رحمانی که از اعضای حرفه‌ای انجمن نجوم ایران است، باحمایت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز به چاپ رسیده است.
